Thời kỳ Nhà Trần (1225 - 1400)

• 2 thg 12, 2
• 341

Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy yếu. Chính quyền không lo đời sống của dân như trước, hầu hết quan lại lao vào ăn chơi sa đọa. Lụt lội, hạn hán liên tiếp xảy ra, dân nghèo phải bán con làm nô tì cho nhà giàu, một số khác phải bỏ vào chùa kiếm sống. Một số thế lực phong kiến ở các địa phương đánh giết lần nhau, quấy phá nhân dân, chống lại triều đình. Nhà Lý phải dựa vào thế lực họ Trần để chống các thế lực nổi loạn. Nhân cơ hội này, họ Trần buộc Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh vào tháng 12 năm Ất Dậu (Đầu năm 1228). Khi đó Trần Cảnh mới 8 tuổi.

• 2 thg 12, 2
• 252

Năm 1230, Trần Thái Tông ban hành bộ Quốc triều thông chế gồm 20 quyển, quy định về tổ chức chính quyền. Sau đó qua vài lần sửa chữa bổ sung lại ban hành bộ Quốc triều hình luật. Bộ luật này là do Nguyễn Trung Ngạn và Trương Hán Siêu biên soạn. Nhà Trần đặt cơ quan thẩm hình viện để xét xử việc kiện cáo. Vua Trần để chuông lớn ở thềm điện Long Trì cho dân đền kêu oan khi cần. Sự tách biệt giữa vua, quan và dân chúng chưa thực sự sâu sắc.

• 2 thg 12, 2
• 207

Năm 1253, vua Trần Thái Tông chuyển nhà Thái Học thành Quốc Học viện, mở rộng cho cả người học giỏi trong quần chúng bình dân và cho lập Giảng võ đường. Đây là một trường võ bị cao cấp, chuyên đào tạo các tướng lĩnh không chỉ về mặt kỹ thuật chiến đấu, mà quan trọng hơn, còn là kỹ năng chỉ huy, tham mưu. Chính từ Giảng Võ đường, nhà Trần đã đào tạo được nhiều tướng lĩnh xuất sắc cho quân đội, có đóng góp lớn cho các chiến thắng quân Nguyên-Mông bảo vệ được cho Thăng Long trường tồn.

• 2 thg 12, 2
• 404

Đầu thề kỉ thứ XIII, nước Mông Cổ thành lập. Với một lực lượng quân đội mạnh và hiếu chiến, vua Mông Cổ liên tiếp xâm lược và thống trị nhiều nước ở Châu Á, Châu Âu. Quân Mông Cổ đi đến đâu cũng làm nhà cửa đổ nát, thành trì tan hoang, nhân dân bị giết hoặc bị bắt làm nô lệ. Năm 1257, để thực hiện kế hoạch "gọng kìm" tiêu diệt Nam Tống nhằm xâm chiếm toàn bộ Trung Quốc, vua Mông Cổ sai tướng Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy hơn 2 vạn quân xâm lược Đại Việt.

• 2 thg 12, 2
• 360

27 năm sau chiến thắng quân Nguyên Mông lần thứ nhất, Hoàng đế nhà Nguyên là Hốt Tất Liệt ra lệnh chinh phạt Đại Việt với sự chuẩn bị chiến tranh tốt hơn, huy động lực lượng lớn hơn. Cuối tháng 1-1285, khoảng 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan tổng chỉ huy tràn vào xâm lược Đại Việt.

• 2 thg 12, 2
• 525

Trần Hưng Đạo còn được gọi là Hưng Đạo Vương, tên thật là Trần Quốc Tuấn, là con trai An Sinh Vương Trần Liễu, gọi vua Trần Thái Tông bằng chú ruột, và Công chúa Thụy Bà (chị ruột của vua Trần Thái Tông, và là cô ruột Trần Quốc Tuấn) là mẹ nuôi của ông, quê làng Tức Mặc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Hà Nam Ninh(nay thuộc tỉnh Nam Định).

• 2 thg 12, 2
• 438

Tổ tiên Hồ Quý Ly là Hồ Hưng Dật vốn người Chiết Giang (Trung Quốc), sang làm Thái thú Diễn Châu và định cư ở hương Bào Đột, nay là xã Quỳnh Lâm, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Hồ Liêm là đời cháu thứ 12 đã dời đến ở hương Đại Lại, Thanh Hóa, làm con nuôi tuyên úy Lê Huấn, từ đấy lấy Lê làm họ mình. Hồ Quý Ly là cháu bốn đời của cụ Hồ Liêm.

• 2 thg 12, 2
• 251

Trần Quang Khải sinh năm 1241, mất năm 1294, là con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông và hoàng hậu Thuận Thiên, em ruột vua Trần Thánh Tông. Thuở nhỏ, ông đã bộc lộ tư chất thông minh, giỏi cả văn lẫn võ, được vua cha rất mực yêu quý.

• 2 thg 12, 2
• 397

Chu Văn An còn được gọi là Chu An, Chu Văn Trinh, tự là Linh Triệt, hiệu là Tiều Ẩn, người thôn Văn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm (nay là Thanh Trì, Hà Nội). Là người chính trực, đã từng đỗ Thái học sinh nhưng không ra làm quan mà mở trường dạy học ở làng Huỳnh Cung, bên kia sông Tô Lịch, ông có công lớn trong việc truyền bá, giáo dục tư tưởng đạo đức Khổng giáo vào Việt Nam. Vua Trần Minh Tông đã mời ông ra làm tư nghiệp Quốc tử giám, dạy cho Thái tử Trần Vượng, tức là vua Trần Hiến Tông tương lai. Đến đời Dụ Tông, ông thấy quyền thần làm nhiều điều vô đạo, ông dâng Thất trảm sớ xin chém 7 tên gian nịnh, nhưng vua không nghe. Ông chán nản từ quan về ở núi Phượng Hoàng (Chí Linh, Hải Dương), lấy hiệu là Tiều ẩn (người đi ẩn hái củi), dạy học, viết sách cho tới khi mất.

• 2 thg 12, 2
• 140

Mạc Đĩnh Chi tên tự là Tiết Phu, người làng Lũng Động, huyện Chí Linh (nay thuộc xã Nam Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương). Năm 1304, ông đỗ Trạng nguyên. Vua thấy tướng mạo xấu có ý chê, ông dâng bài phú "Ngọc tỉnh liên" (sen giếng ngọc) khiến Vua khâm phục, bổ chức Nội thư gia. Về sau ông được cháu 7 đời là Mạc Đăng Dung truy tôn là Kiến Thủy Khâm Ninh Văn Hoàng Đế.