Tiểu sử của Hàn Thuyên

Nguyễn Thuyên (tức Hàn Thuyên), sinh ngày 15-2, mất ngày 17-5 (Hiện chưa rõ năm sinh và năm mất), người thôn Lai Hạ, xã Lai Hạ (Lương Tài). Nguyễn Thuyên là cháu gọi cụ Nguyễn Dương là ông nội. Cụ Nguyễn Dương là võ cử làm quan thời nhà Lý được phong Thái Bảo- Quận công. Năm 1151, cụ Nguyễn Dương bị gian thần hãm hại. Sau sự kiện đó, con cháu cụ Nguyễn Dương, trong đó có cụ Nguyễn Thuyên phải sống ẩn dật. Năm Đinh Tỵ 1248, nhà Trần mở khoa thi Đại Tỵ lấy Đại học sỹ, Nguyễn Thuyên tham gia thi và đỗ Tiến sỹ, làm đến chức quan Hình bộ Thượng thư.

Theo Việt sử thông giám cương mục (Chính biên, quyển VII, tờ 26) thì năm Nhâm Ngọ (1282) niên hiệu Thiệu Bảo, thứ 4 đời Trần Nhân Tông: Tháng tám, mùa thu có cá sấu đến sông Phú Lương (sông Hồng ngày nay). Nhà vua sai quan Hình bộ thượng thư là Nguyễn Thuyên làm bài văn thả xuống sông, cá sấu tự nhiên bỏ đi, nhà vua thấy việc đó giống như việc Hàn Dũ (của Trung Quốc) bèn cho Nguyễn Thuyên được đổi họ Hàn... Trước đây có người đã cho rằng bài Văn tế cá sấu đó được viết bằng chữ Nôm, nhưng điều đó không lấy gì làm chắc chắn vì bài văn đã được thả xuống sông không còn lưu truyền văn bản. Căn cứ vào sử thì chỉ biết chắc rằng Hàn Thuyên đã sáng tác thơ Nôm, mà lại có tài làm thơ hay. Hàn Thuyên đã ứng dụng Đường luật vào việc làm thơ Nôm, gây tiếng vang trong văn đàn lúc bấy giờ cho nên người ta mới gọi luật thơ Nôm là Hàn luật. Tác phẩm chính của Hàn Thuyên là Phi sa tập, quyển này đã thất truyền.