Sự kiện Thành lập “Việt Nam Quang phục hội” (1912 - ?)

Tháng 2 năm 1912, thành lập “Việt Nam Quang phục hội”, bãi bỏ “Duy Tân hội” tại từ đường nhà Lưu Vĩnh Phúc ở Sa Hà, Tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Đại biểu nhân sĩ cách mạng Việt Nam của cả Bắc Kỳ, Nam Kỳ, Trung Kỳ, đều có mặt. Tôn chỉ, mục đích của Việt Nam Quang phục hội là: “Đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục nước Việt Nam, thành lập Cộng hòa Dân chủ Việt Nam”. Hội trưởng là Cường Để, Tổng lý hội là Phan Bội Châu.

Cơ quan lãnh đạo của Việt Nam Quang phục hội gồm ba bộ: Bộ Tổng vụ; Bộ Binh nghị; Bộ Chấp hành. Việt Nam Quang phục hội có tổ chức một lực lượng vũ trang mang tên “Quang phục quân”, có đặt ra Quốc kỳ, Quân kỳ, có cho phát hành “Quân dụng phiếu” lưu hành ở trong nước và Lưỡng Quảng.

Sau một thời gian hoạt động và đạt được thành tựu đánh kể là mở đường dây đưa người ra hải ngoại. Số sinh viên sang Quảng Châu rồi từ đó sang Tokyo, Paris hoặc Moskva vào những năm kế tiếp là bước đường đầu cho nhiều nhà cách mạng Việt Nam có ý thức hệ khác nhau. Đến năm 1925 thì Phan Bội Châu bị người Pháp bắt ở Thượng Hải đem giải về nước. Việt Nam Quang phục Hội từ đó tan vỡ