Tiểu sử của Trần Quý Cáp

Trần Quý Cáp lúc nhỏ tên là Nghị, sau đổi Quý Cáp, tự Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thái Xuyên. Sinh năm 1870 (Canh Ngọ) tại thôn Thai La, làng Bất Nhị , nay là xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.

Trần Quý Cáp lúc nhỏ tên là Nghị, sau đổi Quý Cáp, tự Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thái Xuyên. Sinh năm 1870 (Canh Ngọ) tại thôn Thai La, làng Bất Nhị , nay là xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam.

Xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo nhưng hiếu học. Lúc tuổi trẻ, ông đã nổi tiếng là một trong sáu học trò lỗi lạc của cụ Đốc học Mã sơn Trần Đình Phong tại trường Thanh Chiêm cùng với Phạm Liệu, Nguyễn Đình Hiến, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng và Phan Quang.

Năm 1904, đỗ Tiến sĩ, được vua Thành Thái ban cờ “Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ, xuất thân đệ nhất danh” và biển “Ân tứ vinh qui” .

Năm 1905, ông cùng các đồng chí Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng định vào Nam hô hào công cuộc Duy Tân.

Năm 1907, Ông làm Giáo thọ ở phủ Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam. Ông khởi xướng cách mạng giáo dục, dạy chữ quốc ngữ, tổ chức tập thể dục, cải cách y phục gọn gàng vì thế ông bị thuyên chuyển vào Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.

Năm 1908, cuộc chống thuế ở Quảng Nam bùng nổ, làm chấn động lòng người; phần lớn thân sĩ trong tỉnh tham gia đều bị bắt. Thực dân Pháp và Nam triều thẳng tay đàn áp, khép ông vào tội mưu phản.Ông bị chém ngang lưng tại Khánh Hòa ngày 5 tháng 5 năm 1908 tại bãi sông Cạn, gần phủ Diên Khánh.

Ông đã sống một đời khinh tài, trọng nghĩa, xứng đáng với tám chữ “Sanh ư đạo đức , Tử ư khí tiết”.

Ông mất đi, đất nước mất một nhà yêu nước với chí hướng cải cách giáo dục, canh tân đất nước.