Duy Tân mất năm bao nhiêu?

Vua Duy Tân tên húy là Nguyễn Phúc Vĩnh San sinh ngày 26 tháng 8 năm Canh Tý, tức 19 tháng 9 năm 1900 tại Huế. Ông là con thứ 8 của vua Thành Thái và bà hoàng phi Nguyễn Thị Định. Vua Duy Tân là một trong những vị Vua nổi bậc nhất trong số những vị Vua của Triều đình nhà Nguyễn.

Từ 1907, sau khi phế truất Thành Thái, thực dân Pháp định đưa Bửu Đảo (tức Khải Định, con Đồng Khánh) lên ngôi vua để tiếp nối dòng vua bù nhìn Đồng Khánh. Khi giải quyết vấn đề này, nhiều đình thần tỏ ý không muốn đặt lên ngai vàng một người “vô hậu” (tuyệt tự). Pháp đành phải chấp nhận Duy Tân” (Các triều đại Việt Nam, NXB Thanh niên, Hà Nội, 2001, trang 388.)

Khi đến lúc quyết định chọn người thừa kế Vua Thành Thái, Hoàng Thái Tử Vĩnh San vắng mặt. Sau đó người ta đã tìm thấy Hoàng Thái Tử đang chơi bắt dế. Người Pháp liền quyết định chọn Tử Vĩnh San phong ngôi lên làm Vua, vì nghĩ Hoàng tử thiếu sự quan tâm đến việc Triều đình. Ngày 5 tháng 9 năm 1907, Vĩnh San lên ngôi lấy niên hiệu là Duy Tân. Niên hiệu của Vua là Duy Tân có ý nghĩa là "Bạn của sự đổi mới". Các cận thần đã nâng thêm một tuổi cho Vua Duy Tân để hợp với vóc dáng của Vua, do đó nhiều sách sử đã ghi lại năm Vua Duy Tân lên ngôi là 8 tuổi.

Tuy nhiên, về sau người Pháp đã nhận ra sai lầm của mình vì chính Vua Duy Tân là người đã quan tâm và dâng hiến nhiều nhất trong cuộc xây dựng tự do cho đất nước mình.

Thời gian đầu, Vua Duy Tân đã bị bao bọc bởi những cận thần và các thầy giáo thân tín với người Pháp. Hội đồng nhiếp chính đã điều hành đất nước cho đến ngày Vua Duy Tân trưởng thành. Dần dần với số tuổi đời càng cao, Vua Duy Tân tỏ ra tinh thôn hơn khi phải đồi phó với các tên gián điệp của Pháp trong Triều đình.

Tuy rằng Vua Duy Tân được xem như là một người thân Pháp, tuy vậy Vua rất ghét những luật lệ áp đặt trêm đất nước mình và kêu gọi việc duyệt lại Hòa ước Patenotre ký kết năm 1884. Vua Duy Tân cũng ban hành giảm thuế và bải bỏ những thủ tục nghi lễ tốn kém trong Triều đình, giảm chi tiêu của Triều đình và giảm lương bổng các quan chức lớn kể cả chính mình. Khi người Pháp xâm phạm đến lăng của Vua Tự Đức, Vua Duy Tân đã nổi giận và phản đối kịch liệt. Vua Duy Tân tuyên bố với tư cách là nhà Vua, người có toàn quyền giải quyết mọi vấn đề của nước Việt Nam. Sau lời tuyên bố đó, Vua và một nhóm người đã lập kế hoạch cho một cuộc nổi loạn chống lại chế độ bảo hộ của người Pháp.

Năm 1916, lúc ở Âu châu có cuộc Đại chiến, ông bí mật liên lạc với các lãnh tụ Việt Nam Quang Phục Hội như Thái Phiên, Trần Cao Vân, ông dự định khởi nghĩa. Dự định thất bại và Duy Tân bị bắt ngày ngày 6 tháng 5 và đến ngày 3 tháng 11 năm 1916 ông bị đày ra khỏi Việt Nam cùng với cha. Sau đó hầu như không còn ai có hy vọng chống lại sự đô hộ của người Pháp.

Vua Duy Tân cũng đã tiếp tục làm bất cứ điều gì có thể làm được để cứu giúp đất nước. Trong Thế chiến thứ 2, Vua cũng đã gia nhập quân đội Pháp với tư cách là thông dịch viên để giúp đồng minh.

Trên đuờng trở về lại Việt Nam vào cuối năm 1945, Vua Duy Tân đã bị tử nạn trong một tai nạn máy bay một cách bí ẩn ngày 26/12/1945. Tro cốt Ngài được đem chôn cất tại miền trung Phi Châu và cho đến năm 1987, thì chánh quyền Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam cho phép được đua về chôn cất tại Huế vào ngày 4 tháng 4.

Việt Nam đã có thể nhìn lại thời kỳ rạng rỡ của Triều đình khi tro cốt của Vua Duy Tân được đưa đến an nghỉ tại Cố đô Huế với tất cả nghi thức và long trọng.